XML Nedir ?

XML (Extensible Markup Language), genellikle veri depolamak, taşımak ve değişimini kolaylaştırmak için kullanılan metin tabanlı bir işaretleme dilidir. İnsanlar ve bilgisayarlar arasında veri alışverişini kolaylaştırmak amacıyla tasarlanmıştır. XML, HTML’ye benzer bir yapıya sahiptir, ancak verileri yapılandırmak ve düzenlemek için daha esnek ve özelleştirilebilir bir formattır. Bu nedenle, verilerin anlamını açık bir şekilde ifade etmek için genellikle özel etiketler ve düzenlemeler kullanır.

XML Temel Kavramlar

Etiketler (Tags): XML belgesindeki veriler, açılış ve kapanış etiketleri arasında yer alır. Açılış etiketi <tag> şeklinde, kapanış etiketi ise </tag> şeklinde tanımlanır. Veriler bu etiketler arasında bulunur. Örneğin:

<person>
    <name>John Doe</name>
    <age>30</age>
</person>

Atribütler (Attributes): XML öğelerine özellikler eklemek için kullanılan alanlardır. Atribütler, öğe açılış etiketinde belirtilir ve ad="değer" şeklinde tanımlanır. Örneğin:

<book category="fiction" language="english">Harry Potter</book>

Kök Öğe (Root Element): Bir XML belgesinin en üst düzeyindeki öğedir ve diğer tüm öğeleri içeren ana öğedir. Bir XML belgesi yalnızca bir kök öğeye sahip olabilir. Örneğin:

<kitaplar>
    <!-- diğer öğeler burada yer alır -->
</kitaplar>

Ağaç Yapısı (Tree Structure): XML verileri hiyerarşik bir ağaç yapısı içinde düzenlenir. Kök öğe, XML belgesinin en üst düzeyinde yer alır ve alt öğeler bu kök öğenin altında düzenlenir. Bu nedenle, verileri bir düzen içinde organize etmek ve ilişkileri açıkça ifade etmek kolaydır.

Örneğin, bir kitap listesi oluşturmak için XML kullanabiliriz. Aşağıda, birkaç kitabın XML formatında temsil edildiği bir örnek gösterilecektir:

<kitaplar>
    <kitap>
        <baslik>Yüzüklerin Efendisi: Yüzük Kardeşliği</baslik>
        <yazar>J.R.R. Tolkien</yazar>
        <yayinevi>İthaki Yayınları</yayinevi>
        <yil>1954</yil>
    </kitap>
    <kitap>
        <baslik>Harry Potter ve Felsefe Taşı</baslik>
        <yazar>J.K. Rowling</yazar>
        <yayinevi>Yapı Kredi Yayınları</yayinevi>
        <yil>1997</yil>
    </kitap>
    <kitap>
        <baslik>1984</baslik>
        <yazar>George Orwell</yazar>
        <yayinevi>Can Yayınları</yayinevi>
        <yil>1949</yil>
    </kitap>
</kitaplar>

Yukarıdaki XML örneğinde, <kitaplar> etiketi tüm kitapların koleksiyonunu belirtir. Her bir kitap ise <kitap> etiketi içinde yer alır. Her kitap öğesi, <baslik>, <yazar>, <yayinevi> ve <yil> gibi alt etiketlerle tanımlanır. Bu şekilde, kitaplar hakkındaki bilgileri açık bir yapıda ifade ederiz.

XML, genişletilebilir bir yapıya sahiptir, bu nedenle kullanıcılar kendi özel etiketlerini tanımlayabilir ve mevcut etiketleri kullanarak kendi veri yapılarını oluşturabilirler. Bu özelliği sayesinde XML, farklı sistemler ve uygulamalar arasında veri alışverişini kolaylaştırır ve farklı platformlar arasında dil bağımsız bir şekilde veri paylaşımına olanak tanır.

XML, web hizmetlerinde, yapılandırma dosyalarında, veri alışverişinde, belge depolamada ve daha pek çok alanda kullanılmaktadır. Özellikle, Web Servisleri ve RESTful API’ler gibi teknolojilerde XML, veri aktarımı için tercih edilen bir veri formatıdır.Ayrıca, XML tabanlı diller ve formatlar da geliştirilmiştir; örneğin, SVG (Scalable Vector Graphics) grafikleri ve RSS (Rich Site Summary) gibi haber akışları XML tabanlıdır.

Özetle, XML, metin tabanlı, insan tarafından okunabilir ve düzenlenebilir, verileri yapısallaştırmak ve farklı sistemler arasında veri alışverişini kolaylaştırmak için kullanılan bir işaretleme dilidir.