RabbitMQ Nedir ?

Şahin Bölükbaşı
4 min readJul 19, 2023

--

RabbitMQ, açık kaynaklı bir mesaj sıralama yazılımıdır. Mesaj sıralama, uygulamalar arasında veri iletişimini kolaylaştıran ve düzenleyen bir mimari desenidir. Bu tür bir mesajlaşma aracı, farklı hizmetler arasında veri akışını düzenleyerek dağıtık sistemlerin ve mikro hizmet mimarilerinin etkin bir şekilde çalışmasını sağlar.

RabbitMQ, Erlang dilinde yazılmış bir mesaj sıralama yazılımıdır ve genellikle AMPQ (Advanced Message Queuing Protocol — Gelişmiş Mesaj Kuyruğuna İletim Protokolü) standardını uygular. Bu protokol, yayıncı ve tüketici arasında güvenilir bir mesajlaşma sağlamak için tasarlanmıştır.

RabbitMQ’nun Çalışma Prensibi

1. Publisher (Yayıncı)

Mesajları oluşturan ve RabbitMQ sunucusuna gönderen uygulamalardır.

2. Exchange

Yayıncılar tarafından gönderilen mesajları kuyruklara yönlendiren yapıdır. Exchange, mesajları belirli bir yönlendirme anahtarı (routing key) ile kuyruklara gönderir.

3. Queue

Mesajların geçici olarak depolandığı ve tüketiciler tarafından alındığı yapıdır. Tüketiciler, kuyruktan mesajları alarak işlemek üzere kullanırlar.

4. Binding

Exchange ve kuyruklar arasında bir bağlantıdır. Bir kuyruk, belirli bir anahtarla bir exchange’e bağlanır ve exchange, bağlı kuyruklara mesajları iletecektir.

5. Consumer

Mesajları alan ve işleyen uygulamalardır. Kuyruğa bağlı tüketiciler, kuyruktan mesajları alır ve bunları işler.

6. Broker

Uygulamalar, sistemler ve servislerin birbirleri arasında haberleşmesini sağlayan yazılımdır. Message Broker, ilgili mesajlaşma protokollerini kullanarak bu haberleşmeyi sağlamaktadır. Uygulamalar, servisler ve sistemler farklı dillerde yazılsa bile, birbirlerinden farklı servisler arasındaki haberleşmeyi direkt sağlamaktadır.

RabbitMQ Neden Kullanılır

Mesaj Sırası (Message Queue) İletişimi

RabbitMQ, birçok uygulama arasında güvenilir ve verimli bir şekilde mesajların iletilebilmesini sağlar. İletişim gerektiren uygulamalar arasında asenkron bir bağlantı kurulmasını ve verilerin güvenli bir şekilde aktarılmasını sağlar. Bu, hizmetlerin birbirleriyle doğrudan haberleşmesine gerek kalmadan, gevşek bir şekilde entegre olmalarını sağlar.

İş kuyrukları (Work Queues)

RabbitMQ, aynı işi birden fazla çalışan arasında paylaşmak için kullanılabilir. Bir uygulama, RabbitMQ’ya işleri kuyruğa ekleyebilir ve diğer çalışanlar bu kuyruktan işleri alarak paralel ve dağıtık bir şekilde işleyebilir.

Olay Tabanlı İşlem (Event-Driven Processing)

RabbitMQ, yayın/abonelik (publish/subscribe) modelini destekler. Bu sayede, bir olay meydana geldiğinde (örneğin, veri güncellemesi), ilgilenen tüm uygulamalara otomatik olarak bildirim gönderebilir ve olayı işleyebilir.

Uygulama Entegrasyonu

Farklı programlama dilleri ve platformlar arasında iletişimi kolaylaştırarak, farklı sistemlerin bir arada çalışmasını sağlar. Bu özellik, mikro hizmet mimarileri ve dağıtık sistemler için önemlidir.

Yük Dengeleme ve Ölçeklenebilirlik

RabbitMQ, yüksek trafikli uygulamalarda verimli bir şekilde kullanılabilir ve ölçeklenebilirlik sağlar. Birden fazla sunucu ve kuyruk kullanarak yükü dağıtabilir ve daha fazla talep altında performansı artırabilir.

Durum Yönetimi

RabbitMQ, verilerin güvenli bir şekilde depolanmasını ve iletilmesini sağlayarak veri bütünlüğünü ve durum yönetimini destekler.

Hatalı Durum Kurtarma

RabbitMQ, sistemler arasında meydana gelebilecek arızaları ele almak için kullanılabilir. İşlenmeyen mesajlar kuyrukta bekletilebilir ve daha sonra yeniden işlenebilir.

RabbitMQ’nun Avantajları

Esnek ve ölçeklenebilir

RabbitMQ, farklı platformlar ve uygulama türleri arasında mesajlaşmayı kolaylaştırır ve büyüyen gereksinimleri karşılayacak şekilde ölçeklendirilebilir.

Dayanıklılık

Mesajlar, kuyruk ve exchange yapıları sayesinde geçici olarak depolanır, böylece mesajlar kaybolmadan ve güvenli bir şekilde işlenebilir.

Mesaj Entegrasyonu

Farklı hizmetler ve uygulamalar arasında bağımsız bir şekilde çalışmasını sağlar ve işleri kolaylaştırır.

Yük Dengeleme

Tüketici sayısını artırarak veya azaltarak, yükü dengelemek ve hizmet kalitesini optimize etmek mümkündür.

Örnek Senaryo

Adım 1: RabbitMQ sunucusunun kurulumu yapıp ve Başlatılması

Öncelikle, RabbitMQ’nun yüklü ve çalışır durumda olduğundan emin olmalıyız. RabbitMQ, varsayılan olarak 5672 numaralı portu dinler ve mesajları bu port üzerinden alır ve gönderir.

Adım 2: Üretici Uygulamanın Kodlanması

E-posta göndermek isteyen uygulama, RabbitMQ’ya bağlanmalı ve e-posta içeriğini kuyruğa göndermelidir.

import pika
# RabbitMQ'ya bağlanmak için gerekli bağlantı parametrelerini tanımlayalım.
connection = pika.BlockingConnection(pika.ConnectionParameters('localhost'))
channel = connection.channel()
# E-posta içeriğini göndereceğimiz kuyruğu tanımlayalım.
channel.queue_declare(queue='email_queue')
# E-posta içeriğini kuyruğa gönderelim.
message = "Merhaba, bu bir test e-postasıdır."
channel.basic_publish(exchange='', routing_key='email_queue', body=message)
print("E-posta kuyruğa gönderildi.")
connection.close()

Adım 3: Tüketici Uygulamanın Kodlanması

E-posta gönderme işlemini gerçekleştiren uygulamamız, RabbitMQ’dan bu kuyruğu dinleyecek ve mesajları alarak e-postaları gönderecektir.

import pika
def send_email(message):
# Burada e-posta gönderme kodları olacaktır.
print("E-posta gönderildi:", message)

def callback(ch, method, properties, body):
send_email(body)
# RabbitMQ'ya bağlanmak için gerekli bağlantı parametrelerini tanımlayalım.
connection = pika.BlockingConnection(pika.ConnectionParameters('localhost'))
channel = connection.channel()
# E-posta içeriğini alacağımız kuyruğu tanımlayalım.
channel.queue_declare(queue='email_queue')
# E-posta kuyruğundan mesajları alacak olan callback fonksiyonunu belirleyelim.
channel.basic_consume(queue='email_queue', on_message_callback=callback, auto_ack=True)
print('E-posta bekleniyor...')
channel.start_consuming(

Adım 4: Senaryonun Çalıştırılması

Üretici uygulamayı çalıştırın ve bir e-posta gönderme talebi ekleyin. E-posta içeriği kuyruğa gönderilecek ve tüketici uygulama tarafından kuyruktan alınarak işlenecektir.

Özetle, bu örnekte RabbitMQ, e-posta gönderme işlemlerini üretici ve tüketici arasında kuyruk mekanizmasıyla düzenler. Bu sayede e-posta gönderme işlemi asenkron olarak gerçekleştirilir ve e-posta hizmetinin daha güvenilir ve ölçeklenebilir olmasını sağlar.

--

--